Actief ouder worden een stap dichterbij voor mensen met dementie
Een actief en betekenisvol leven leiden is voor iedereen van belang. Ook voor mensen met dementie. Actief bezig zijn helpt om fysieke en cognitieve vaardigheden op peil te houden. Het bevordert bovendien emotioneel en sociaal welzijn, en daarmee de kwaliteit van leven.
Het platform SCI Insight maakt complexe wetenschappelijke onderwerpen voor een breed publiek toegankelijk. Door middel van casestudies en onderzoeks-artikelen verkennen ze de meest uiteenlopende wetenschappelijke onderwerpen – van fundamentele concepten tot baanbrekende innovaties. Het doel is meer begrip en betrokkenheid te creëren voor de wetenschap.
Dit artikel is gebaseerd op het SCI onderzoek naar actief ouder worden, met inzichten van Zweedse zorgexperts over de rol van GPS-technologie in de zorg voor mensen met dementie. De bevindingen laten zien hoe wetenschappelijke inzichten, mits doordacht toegepast, kunnen leiden tot zinvolle verbeteringen in het dagelijks leven. Zowel voor de mensen met dementie als hun verzorgers. Het richt zich op hoe een GPS-alarm mensen in staat kan stellen een actieve levensstijl te behouden, hun kwaliteit van leven te verbeteren en de progressie van de ziekte mogelijk te vertragen.
Voor het onderzoek werkte SCI samen met Kristina Silverarfve, afdelingsmanager bij de gemeente Nyköping, en Åsa Trolle, afdelingsmanager bij de gemeente Östersund in Zweden. Door ervaring over de effectiviteit van GPS-alarmen in de dementiezorg uit te wisselen, hielpen ze elkaar verder.
De voordelen van een actief leven bij dementie
Diverse studies wijzen op de fysieke en psychosociale voordelen van een actief leven voor mensen met dementie. Buitenactiviteiten zoals wandelen, tuinieren of zwemmen hebben een positief effect op de gezondheid en worden sterk aanbevolen door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De WHO raadt elke volwassene aan om minstens 150 minuten per week matig intensief te bewegen, om zo het risico op geheugenproblemen te verminderen.
Het is bewezen dat de tijd die je in de buitenlucht doorbrengt, ten goede komt aan slaap, eetlust en het geheugencapaciteiten. Ook vermindert het rusteloosheid bij dementiepatiënten. Een onderzoek in het Verenigd Koninkrijk (Whear et al., 2014) liet zien dat dementiepatiënten die slechts 30 minuten per dag in de tuin doorbrachten, significant minder boosheid lieten zien. Een Amerikaans onderzoek (Calkins et al., 2008) toonde aan dat bewoners van verzorgingstehuizen met veel natuurlijk daglicht beter sliepen en minder gedragsproblemen vertoonden.
Veiligheidsproblemen aanpakken met GPS-alarmen
Zorgverleners en mantelzorgers maken zich vaak zorgen over de veiligheid wanneer hun dierbare met dementie de deur uit gaat. Deze zorgen vormen vaak een belemmering voor iemands vrijheid of vermogen om actief te blijven. GPS-alarmen kunnen helpen om bezorgdheid weg te nemen. Mantelzorgers ervaren meer gemoedsrust en de dementerende blijft langer actief en onafhankelijk.
Mogelijke functies van een GPS-alarm zijn locatiebepaling, alarmsignalen, direct bellen in noodgevallen en aangepaste reminders, afgestemd op de behoeften van de gebruiker. Het biedt mensen met dementie de mogelijkheid om onafhankelijk te zijn en tegelijkertijd geeft het extra veiligheid.
Voor meer inzicht in geschikte GPS-alarmen, bekijk onze persoonsalarmen.
Actief ouder worden in Zweden
Kristina Silverarfve deelde inzichten over het gebruik van GPS-alarmen. Ongeveer 30 bewoners in de gemeente Nyköping gebruiken momenteel een GPS-alarm. Aanvankelijk werden ze specifiek uitgedeeld aan mensen met de diagnose dementie. Silverarfve benadrukte het belang van dergelijke technologie in de zorg:
“We hebben niet de mankracht om al deze rollen door mensen te laten invullen. Bovendien stellen zorgontvangers steeds hogere eisen. Flexibele technologie is nodig om tegemoet te kunnen komen aan de behoeften en aan te sluiten op de levensstijl van mensen, ongeacht hun diagnose. Het is van cruciaal belang om mensen aan te moedigen zo lang mogelijk actief te blijven. Hoe langer dat lukt, des te minder hun afhankelijkheid van zorg of ondersteuning door professionals.”
Zweden blijft wereldwijd toonaangevend op het gebied van ouderen- en dementiezorg. Persoonsgerichte zorg vormt de kern van de nationale strategie. Silverarfve benadrukt de toewijding van Zweden aan het respecteren van ieders autonomie:
“Iemand met dementie [in Zweden] moet zelf beslissen of hij of zij een persoonsalarm of zorg wil. De persoonlijke integriteit staat hoog in het vaandel. Dat maakt Zweden uniek. Zelfs als naasten de meerwaarde zien van een veiligheidsapparaat, kunnen we niets doen tot er een volmacht is van de persoon met de diagnose.”
Ook Åsa Trolle benadrukt het uitgebreide gebruik van GPS-alarmen in de gemeente Östersunds. Ongeveer 420 bewoners maken er momenteel gebruik van, waarvan ongeveer 35-40 met de diagnose dementie. De gemeente Östersund biedt deze alarmsystemen proactief aan aan iedereen die erom vraagt. Dus niet alleen aan mensen met een diagnose.
Trolle benadrukt verder het belang van een vroege invoering van GPS-alarmen:
“Burgers van [Östersund] beslissen zelf of het past bij hun levensstijl, maar het wordt wel aangemoedigd. Zo blijft iedereen zo actief mogelijk. Het is belangrijk dat het GPS-alarm zo vroeg mogelijk in de diagnose in gebruik wordt genomen, zodat de gebruiker er goed aan kan wennen. Het biedt veel vrijheid. Iedereen moet kunnen doen wat hij wil, op een waardige en veilige manier.”
Een beter leven, minder kosten, meer gemoedsrust
Door mensen met dementie te voorzien van een GPS-alarm, moedigen gemeenten een gezonde, actieve levensstijl aan. Deze aanpak kan de progressie van de ziekte vertragen. Het verbetert de algehele gezondheid en verlaagt op termijn de kosten voor gezondheidszorg.
De economische voordelen zijn duidelijk: de kosten om iemand uit te rusten met een GPS-alarm zijn aanzienlijk lager dan de kosten die gemaakt worden bij zoek- en reddingsacties als iemand vermist raakt. Zoals Trolle uitlegt:
“Als iemand [zonder GPS-alarm] vermist raakt, worden hulpdiensten zoals de politie of brandweer ingeschakeld. Dat leidt onmiddellijk tot hoge kosten.”
Minstens zo belangrijk zijn de emotionele voordelen van het GPS-alarm, zoals gemoedsrust en vertrouwen bij de naasten. Trolle deelt een ontroerend verhaal van een echtpaar dat met behulp van een GPS-alarm in Spanje op vakantie kon gaan, ondanks de dementie van meneer. Met hulp van meldkamer van Careium werden de coördinaten van het basisstation aangepast naar het hotel waar ze verbleven. Zo kon het stel optimaal van hun vakantie genieten, zonder zich zorgen te hoeven maken over de veiligheid van meneer. De vrouw noemde het achteraf hun “beste vakantie ooit”.
Uiteindelijk helpen de apparaten om mensen hun zelfvertrouwen en vrijheid te laten behouden zodat ze ten volle van het leven kunnen genieten.
Laatst bijgewerkt: 12 november 2025
Ontdek meer
- Meer informatie over ons GPS-alarmhorloge Amy.
- Ontdek hoe de i-care® plus app kan helpen om meer betrokken te zijn bij de zorg voor je dierbare.
- Lees waarom jij als zorgverlener partner met Careium kunt worden.
Download whitepaper (origineel):
Actief ouder worden voor mensen met dementie (eng)
Meer White papers