Technologie als oplossing voor de toenemende zorgvraag door vergrijzing.

Technologie als oplossing voor de zilveren tsunami’

Slimme technologie is het antwoord op de vergrijzing van de Europese bevolking, ook wel ‘zilveren tsunami’ genoemd. Ontdek onze inzichten over zorg op afstand, kostenbesparingen en waardig oud worden.

Europa staat op een kruispunt. We worden gemiddeld steeds ouder, wat een bewijs is van medische vooruitgang. Maar het stelt ons ook voor ongekende uitdagingen. De groep werkenden wordt immers kleiner. Te klein om voor het groeiende aantal senioren en chronische zieken – denk aan dementie en diabetes – te zorgen. Zo worden onze traditionele zorgmodellen onhoudbaar.

Technologie kan, mits doordacht geïmplementeerd, dit landschap veranderen. Niet in plaats van menselijke zorg maar ter verbetering ervan. In Zweden helpen GPS-horloges dementiepatiënten hun onafhankelijkheid te behouden en families om hun gemoedsrust te bewaren. In Cyprus zorgen tele-revalidatieprogramma’s ervoor dat patiënten buiten de stad thuis kunnen herstellen, zonder dat dit ten koste gaat van medisch toezicht. Dit zijn geen futuristische concepten, maar de oplossingen van vandaag voor de problemen van morgen.

De ‘zilveren tsunami’ in cijfers

De statistieken schetsen een grimmig beeld. Tegen 2040 zal bijna 30% van de Europese bevolking ouder zijn dan 65. Met slechts twee werkende volwassenen ter ondersteuning van elke gepensioneerde. Senioren gebruiken op dit moment 37 miljoen dagen ziekenhuiszorg voor aandoeningen die ook thuis behandeld zouden kunnen worden, mits ze de juiste ondersteuning zouden krijgen.

Het meest zorgwekkend is misschien wel het tekort aan zorgpersoneel. Uit recente onderzoeken blijkt dat 85% van de Europese gemeenten moeite heeft om voldoende gekwalificeerde zorgverleners te vinden. Dit probleem wordt verergerd door stedelijke migratie en veranderende gezinsstructuren. In Italië, waar dochters traditioneel voor ouder wordende ouders zorgden, is de arbeidsparticipatie van vrouwen de afgelopen decennia gestegen van 25% naar 40%. Hierdoor moeten veel senioren het zonder hun traditionele ondersteunende netwerken stellen.

Technologie als krachtvermeerderaar

Het goede nieuws? Innovatieve oplossingen maken al een wereld van verschil. Dankzij discrete nachtelijke bewaking via telezorg geeft 80% van de deelnemers aan dat ze beter slapen zonder de storende fysieke controles. Tegelijkertijd hebben verzorgers hun ecologische voetafdruk met 300 kg per jaar verminderd, wat gelijk staat aan een vlucht van Stockholm naar Athene.

In Östersund dragen nu meer dan 250 senioren onze GPS-horloges. Een bijzonder ontroerend verhaal komt uit Spanje, waar een Zweeds echtpaar vakantie vierde. Toen de man, die aan dementie lijdt, hun hotel verliet, waarschuwde zijn horloge automatisch de plaatselijke hulpdiensten. Ook zijn vrouw werd realtime op de hoogte gehouden van zijn locatie. “Het gaf ons onze vrijheid terug“, vertelde ze later aan de gemeentelijke autoriteiten.

Cyprus biedt een ander overtuigend voorbeeld. Hun programma voor tele-revalidatie brengt patiënten op het platteland via video in contact met fysiotherapeuten. Dit heeft het aantal heropnames op de intensive care met 40% verminderd.

Uitdagingen overwinnen

Ondanks deze successen blijven er barrières bestaan. Veel zorgpersoneel verzet zich in eerste instantie tegen nieuwe technologieën. 80% ziet verandering eerder als bedreiging dan als een kans, zo blijkt uit onderzoek. Deze weerstand komt vaak voort uit slechte training of uit angst dat technologie de zorg minder persoonlijk maakt.

Verouderde systemen vormen een ander obstakel. In sommige gemeenten verhinderen verouderde regels zelfs dat buren noodmeldingen ontvangen over senioren in hun wijk. Terwijl dit juist een eenvoudige innovatie is die de responstijden op een noodmelding drastisch zou verkorten.

En dan is er nog de digitale kloof. Terwijl senioren in de stad moeiteloos toegang hebben tot e-gezondheidsdiensten, ontbreekt het in plattelandsgebieden vaak aan betrouwbare verbindingen. De Europese Commissie schat dat het dichten van deze kloof 20% van de spoedopnames in ziekenhuizen onder alleenwonende senioren zou kunnen voorkomen.

Een mensgerichte toekomst

De ultieme maatstaf voor elke vorm van zorgtechnologie is niet hoe geavanceerd het is, maar de impact op het dagelijks leven. Toen het Zweedse bureau voor de beoordeling van gezondheidstechnologieën senioren interviewde over de hulpmiddelen die ze gebruiken, ontdekten ze iets opmerkelijks. Naast praktische voordelen zoals veiligheid en onafhankelijkheid, gaven de gebruikers aan dat ze dankzij de hulpmiddelen minder eenzaam waren en een beter gevoel van eigenwaarde hadden.

De ‘zilveren tsunami’ komt er niet aan, hij ís er al. Maar met goed beleid en slimme technologieën zetten we deze uitdaging om in een kans: de kans om waardig oud te worden.

Laatst bijgewerkt: 7 november 2025